Şeker dişlere zarar verir mi? Tatlı tüketiminin artacağı bayram tatili öncesinde diş çürüklerinden biraz bahsedelim.
Öncelikler kısaca diş yapısını bilmek gerekir. Dişlerimiz; kuron(dişin ağız içinde görünen kısmı) ve kök olarak ikiye ayrılır. Dişin kuron kısmında en dış katmanda mine tabakası bulunur, diş minesinin altında dentin tabakası ve en içte pulpa ( dişin damar ve sinirlerden oluşan canlı kısmı) bulunur.
Diş çürüğünün temel oluşum mekanizması şu şekildedir. Ağız içinde her daim bulunan milyonlarca bakteri gıda artıklarındaki basit şekerlerle beslenmeleri sonucu ortaya asidik bir madde çıkarırlar. Bu asit diş minesinde ve derinleştikçe dentin tabakasında erimeye sebep olur. Erime sonucu ortaya çıkan çukur derinleştikçe daha çok bakteri içine girer ve temizlenmesi zorlaşır. Bakteriler gıda artığı buldukça beslenir ve daha çok asit üretirler. Diş çürüğü dentin tabakasını da geçip pulpaya gelince ağrı hissetmeye başlarız. Daha da ilerlediği durumlarda dişin kök ucunda apseye, şişlik ve şiddetli ağrıya sebep olur.
Çürüğe sebep olan bu bakteriler basit şekerlerle yani parçalanması,sindirilmesi kolay karbonhidratlarla beslenirler. Şeker diş çürüğüne sebep olur diyebiliriz. Ama yediğimiz şekerli gıdanın yapısı da çok önemlidir. Şekerin çürüğe sebep olabilmesi için gıda artığının diş üzerinde kalması gerekir. Yani yapışkan yapıdaki gıdalar diş çürüğüne daha çok sebep olur.
Diş sağlığı için tavsiye edilen beslenme şekli;
- Şekerli, yapışkan yapıdaki ve yüksek asit içeren gıdalar ana öğünlerde tüketilmelidir.
- Öğün aralarında dişleri temizlemek ve diş etlerine masaj yapmak için elma, havuç gibi sert gıdalar tüketilmelidir.
- Şekerli, yapışkan bir gıda tüketildikten sonra ağız suyla çalkalanmalı veya bir bardak su içilmelidir. Bu asit oluşumunu azaltmaya yardımcı olur.
- Şekerli gıdalardan sonra bir parça peynir yemek asit etkisini azaltacağı için faydalı olur.
- Asit oluşumu bakteriler tarafından çok hızlı bir şekilde gerçekleştirilir. Yani şekerli bir gıda tükettikten saniyeler sonra ağız içindeki asit miktarı çok artmış olacaktır. Asidin etkisiyle diş fırçasının mekanik etkisi birleşince yüzeyden daha çok aşındırmaya sebep olur. Bu nedenle şekerli bir gıda tükettikten sonra gargara yapmak ortalama yarım saat sonra dişleri fırçalamak daha güvenlidir.
Ağız; sindirimin başladığı yerdir, tüm vücut sağlığı için kritik bir önemi vardır. Ağız ve diş sağlığımızı ihmal etmemeliyiz. Hepinize sağlıklı ve mutlu bir bayram dileriz.